Prosta zmiana w codziennej diecie może zmniejszyć ryzyko śmiertelnego raka

Rak jelita grubego jest jednym z najczęstszych zabójców. Na ryzyko zachorowania można wpłynąć, modyfikując nieco dietę. Niedawno opublikowane badanie wykazało, że osoby spożywające więcej wapnia – co odpowiada szklance mleka dziennie – mogą zmniejszyć takie niebezpieczeństwo.

Mleko może zmniejszyć ryzyko raka

Badanie przeprowadzili naukowcy z Oxfordu, Uniwersytetu Auckland, Imperial College London i Uniwersytetu Południowej Kalifornii. Wyniki zostały opublikowane w Nature.

Pod uwagę wzięli rejestry zdrowotne ponad 542 tys. kobiet na przestrzeni prawie 17 lat. 12,5 tys. z nich zachorowało na raka jelita grubego. Badacze przeanalizowali potencjalny związek 97 czynników związanych z dietą z ryzykiem tego nowotworu, w przypadku 17 z nich znaleziono taką zależność.

Okazało się, że największy dodatni wpływ (a więc zwiększający ryzyko) na rozwój raka jelita grubego ma alkohol. Większe ryzyko wynikało także z nadmiernego spożycia czerwonego i przetworzonego mięsa. W przypadku alkoholu duży kieliszek wina każdego dnia lub 50 g kieliszek wódki 40 proc. (czyli 20 g czystego alkoholu) zwiększa to ryzyko o 15 proc.

Z kolei na zmniejszenie ryzyka najsilniej wpływała obecność wapnia w diecie. Autorzy wymieniają sześć elementów związanych z wapniem dotyczących nabiału. A więc „spożycie mleka, jogurtu, ryboflawiny, magnezu, fosforu i potasu było odwrotnie skorelowane z ryzykiem raka jelita grubego”. W mniejszym stopniu ta odwrotna zależność wynikała ze spożycia płatków śniadaniowych, owoców, produktów pełnoziarnistych, węglowodanów, błonnika, kwasu foliowego i witaminy C.

Wystarczy szklanka dziennie

Analiza wykazała, że dodatkowe 300 mg wapnia dziennie, co może odpowiadać szklance mleka, zmniejsza ryzyko zachorowania o 17 proc.

„Spożycie mleka było odwrotnie związane z ryzykiem wystąpienia raka jelita grubego, okrężnicy i odbytnicy. Wnioskujemy, że produkty mleczne pomagają chronić przed rakiem jelita grubego i że w dużej mierze lub wyłącznie odpowiada za to wapń” – zaznaczyli naukowcy. Wyjątkami, a więc produktami mlecznymi, w przypadku których nie znaleziono takiej zależności, okazały się lody i żółty ser.

Tłumaczą, że wapń może chronić przed rakiem jelita grubego, „ponieważ wiąże się z kwasami żółciowymi i wolnymi kwasami tłuszczowymi w jelicie grubym, zmniejszając ich potencjalnie rakotwórcze działanie”.

Wapń, poza mlekiem i jego przetworami, występuje również w rybach (zwłaszcza sardynkach), napojach sojowych i ryżowych, roślinach strączkowych, warzywach kapustnych, orzechach, nasionach, suszonych figach, jarmużu, a także w mleku bez laktozy.

Rak jelita grubego jest jednym z najczęściej występujących na świecie. Wg danych Światowej Organizacji Zdrowia w 2022 r. odnotowano 1,9 mln zachorowań (trzecie miejsce na świecie, po raku płuc i piersi) i 900 tys. zgonów, czyli 9,3 proc. wszystkich przypadków śmiertelnych spowodowanych nowotworami (drugie miejsce w tym zestawieniu, za rakiem płuca).

W Polsce z powodu raka jelita grubego umiera każdego roku ponad 12 tys. osób.